Türkiye’nin sanatla dolup taşan kentlerinden İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunan tiyatro, stant, atölye üzere aktiflikleri derleyen Haftanın Sanat Rotası, bu hafta on beşinci sayısıyla sizlerle. Bu haftanın derlemesinde birbirinden farklı stantlar ve tiyatro oyunları yer alıyor.
Her hafta cuma günü yayımlanan Haftanın Sanat Rotası’nda bu hafta 4-10 Ocak tarihlerindeki aktifliklerine yer veriliyor.
İşte İstanbul, Ankara ve İzmir’de sizler için derlediğimiz kültür sanat aktiflikleri:
İstanbul’da bu hafta
-Pul Pul Döküldü, Ufalandı Vakit / Gülşah Mursaloğlu
Sergi yaşama elveren şartları, üretkenliği, makinelerin ve insanların üretmediği, es verdiği vakti ve yavaşlamayı araştırıyor.
Mekâna yayılmış, farklı formlarda asılı kalmış, dönüşmüş yumurtalar, kabukları ve uyku dalgaları bu araştırmanın merkezinde yer alıyor.
-Dalgalar Harita Çizmez / Cengiz Tekin
Sergi, suyun hem yıkıcı hem de yaratıcı gücü odağında ferdi ve kolektif hafızanın taşıyıcısı olarak mevcut toplumsal yapıların altında yatan çatışmaları ve uyumsuzlukları mercek altına alıyor.
Su, sanatkarın çocukluğundan itibaren hayatında kıymetli bir yer tutan, Dicle kıyısındaki yıllarından bir yansıma olarak standın kavramsal temelini oluşturuyor. Sosyo-politik çatışmaların, kültürel kimliklerin ve tarihî katmanların formlandığı bu coğrafya, suyun akışkanlığıyla birleşerek sanatkarın hafıza, kimlik ve hudut kavramlarını irdelemesine imkan tanıyor.
-İçinde Yaşadığımız Deri / Arter
Sanatçının farklı devirlere ve serilere ilişkin heykellerini, atölyesindeki üretim süreçlerini belgeleyen objeler ve gereçlerle yere mahsus bir kurgu içinde bir ortaya getiren stant, Ariş’in 60 yıla uzanan heykel pratiğine figür, deri, tını, hareket ve istikrar üzere yapıtlarındaki merkezi kavramların merceğinden kapsamlı bir bakış sunuyor.
Sergiyi oluşturan 300’e yakın yapıt ve obje, formların dönüşümüne tanıklık ederken birebir vakitte heykelin ahşap, taş, metal ve deri üzere farklı gereçler yoluyla tensel bir boyut kazandığı bir iştirak alanı yaratıyor. Standın küratörlüğünü Selen Ansen üstleniyor.
-Linçler ve Dudaklar
“Neden kendimsiz bir şey düşünemiyorum, şaşkınım açıkçası.
Keşke âlâ bir roman yazmak yerine düzgün bir evlat olsaydın Cemal. Babanı üzmeseydin, abini kırmasaydın, anneni daha sık arasaydın. Haklı olmak yerine keyifli olsaydın azıcık. Ve hakkında bir oyun yazılmasaydı da, bir mangal partisi düzenlenseydi keşke. Senin gibilerin akla gelmediği, komşuları rahatsız eden, gürültülü bir mangal partisi…”
Bir muharrir inceliğinden, bir internet fenomeni bayağılığına (!) yanlışsız ilerleyen Cemal, kendini ve etrafındakileri kelamda karşıt fikirleriyle mahvederken; eski bir konutta, babasına ilişkin eşyalarla, sakinlerine bir türlü kentsel dönüşüme ikna edemediği binada, ahenk sağlayamamış bir insan olarak, mümkün İstanbul zelzelesini beklemektedir..
Linçler ve Dudaklar, ömrü sadece akıl üzerinden dizayn edip haklı olmayı bekleyenlerin, bekleme sürecine ve beklenen sonuçlarına odaklanır. Halil Babür’ün yazıp yönettiği Linçler ve Dudaklar 8 Ocak tarihinde Fişekhane Ana Sahne’de olacak.
-Hizmetçiler
Uzun yıllardır Hanımefendi’nin buyruğunda çalışan Solange ve Claire, yaşama tutundukları “oyunun” son dakikalarını yaşamaktadır. Taparcasına sevdikleri, hürmette kusur etmedikleri, varlıklarını borçlu oldukları Hanımefendi’yi öldürmeye karar vermişlerdir. Bir cinayetin işleneceği bu gece, dizginlenemeyen isteklerin iktidarı devralışına, değişen rollerin kaosuna, aynaların kırılmasına, şiddetin salıverilmesine, kurtuluşa yıkımda ulaşanların zaferine sahne olacaktır.
İlk kez 1947 yılında sahnelenen Jean Genet’nin Hizmetçiler’i, hiç kuşkusuz, yirminci yüzyıl Batı edebiyatının en öne çıkan, en tartışmalı, en çığır açıcı metinlerinden biridir. Yazıldığı günden bu yana tüm dünyada en çok sahnelenen oyunlardan biri olmayı sürdüren Hizmetçiler, imkanlarını zorlayan sayısız yorumla sahneye taşınmış, metin ve temsil bağlamında çok sayıda okumaya, araştırmaya mevzu olmuştur.
“Mettray Islahevi’nin en güzel buluşlarından biri, etrafına duvar örmemeyi akıl edebilmiş olmalarıdır… Evvel çiçek bahçelerinden geçmek zorunda kalındığında kaçmak çok daha zordur.” (L’ennemi déclaré / Açık Düşman, Jean Genet)
Hizmetçiler oyunu 4-9 Ocak tarihleri ortasında Moda Sahnesi Meydan Sahne’de olacak.
-Psikoz 4.48
Yaşam ve mevtin hududunda bir vücut. Bir yanda onu hayatta tutmaya çalışan üst şuur öbür yanda mevtin bembeyaz karanlığı. Parçalanmış bir zihnin tek kişilik senfonisi. 4.48 Psikoz, muharriri Sarah Kane’in kendi hayatından vazgeçmesi ile can bulan son oyunu. İnsanın öz benliğine dokunma dileğini sorgulayarak konfor alanımızı sarsan bu çarpıcı oyun, bizi şuurun koridorlarında tehlikeli bir seyahate çıkarıyor. Psikoz 4.48 oyunu 6 Ocak Pazartesi günü Mecidiyeköy Özel Tiyatrolar Derneği Sahnesi’nde olacak.
Ankara’da bu hafta
-Kandinsky – Mavi Süvari’nin Seyahati Dijital Stant Etkinliği
CerModern’de Kandinsky’ye Dijital Bir Bakış: “Mavi Süvari’nin Yolculuğu”
Cermodern’in dijital şov alanı Flow Dijital Sahne, 5 Ocak ve 28 Mart tarihleri ortasında yirminci yüzyılın ikonik isimlerinden Vasili Vasilyeviç Kandinsky’yi konuk ediyor. Kandinsky’nin sanatsal seyahatini ve sanat anlayışını öyküleştiren bir yorumla izleyicilere sürükleyici bir tecrübe sunacak olan stant, tıpkı vakitte çağdaş sanatın dönüm noktasına da farklı bir bakış açısı sunuyor.
Kandinsky: Mavi Süvarinin Seyahati ismiyle izleyiciyle buluşacak olan stant, periyodun entelektüel ortamında büyük yankı uyandıran Mavi Süvari akımının Kandinsky ve Franz Marc tarafından kabul görmüş olan sembolik karşılığını desen, renk, ışık ve müzik aracılığıyla izleyiciyle buluşturacak, bilhassa müzik ve renk bileşiminde soyut sanata istikamet veren en değerli köşe taşlarından biri olan Kandinsky’i derinlemesine tanıma imkânı sunacak.
Flow Dijital Sahne, Cermodern ve Reo-Tek iş birliğiyle hayata geçmiş ve günümüzün tanınan uygulama pratiklerinden olan dijital teknolojiyi sanatsal ve düşünsel yaklaşımlarla izleyiciye sunmaktadır.
-Aloş: Dün, Bugün, Yarın
CerModern’den yapılan açıklamaya nazaran, Türk sanatının usta isimlerinden Ali Teoman Germaner nam-ı öbür ALOŞ’un, 1950’lerden bugüne uzanan sanat yolcuğunu ele alan “ALOŞ: Dün, Bugün, Yarın” standı, 4 Ocak-30 Mart 2025 tarihlerinde sanatseverlerle buluşacak.
Sergide, Germaner’in vakit ve bellek üzerine görsel fikirleri; heykeller, fotoğraflar, baskılar, özgün “ALOŞNAME” desenleri ve Reotek işbirliğinde gerçekleştirilen multimedya yerleştirmesiyle izleyiciye sunulacak.
“ALOŞNAME” desenleri, stant mühletince Tanıl Bora, Nilüfer Fazilet, Lale Müldür, Alexander Dawe, Birgül Oğuz, Celal Üster üzere farklı disiplinlerden konukların konutlarında sergilenecek.
Açıklamada görüşlerine yer verilen küratör Fidan, standa ait şu bilgileri verdi:
“Sergi, artık hiç de düşsel olmayan kayıp bir vakitteki uygarlığın izlerini taşıyor. Bir vakitler, bu uygarlığın yaratıcılarının bu yırtıcı alıcı kuşların, Zümrüd-ü Ankaların, deri değiştiren yılanların, bu vakte düşmüş varlıkların, bugün bizlere iletmek istediği bildiri, geçmişin kaskatı değişmezliğinde değil ortak yazgımızın devingen, yaratıcı ve taşıyıcı gücünde saklanıyor.”
-Arkadaşım Palyaço
Birbirinden tuhaf iki palyaço, işe alındıkları sirke yetişmek için tren garına geldiklerinde trenlerinin çoktan gitmiş olduğunu fark ederler. Yeni treni beklerken şovları için prova yapmaya karar verip, şovlarını sergilerler. Dostluğun değerini anlatan bu oyunumuzda Şurup ve Hapşu ile çocuklarımız sirk şovlarıyla eğlenerek öğrenecekler. Arkadaşım Palyaço, 5 Ocak Pazar günü Arcadium AVM – Actor Studio Sahnesi’nde seyircisiyle buluşacak.
-Sarıl Bana
Oyun, iki yıldır evli olan bir çiftin (SELEN ve MURAT) bir yıl öncesinde başlayan felaketlerde, insanların gökten yağan taşlarla öldüğü, akabinde yamyamlığın, zorbalığın aşırılaştığı hayali bir kentte, kendini açlıktan delirmiş halde, düşünülenden daha büyük bir sorunu çözmeye çalışmasını anlatır. MURAT dışarı çıkıp açlıklarını dindirecek bir şeyler aramak isterken SELEN yalnızlık dehşetinden buna müsaade vermez. Meskenlerine elinde bir tabanca ile giren eski dostları KİM ve MÜGE’nin da öyküye katılmasıyla işler karmaşıklaşır. Gerçek nedir? KİM olduğunun yanında yaşadıklarının bir ehemmiyeti var mıdır? Sarıl Bana, 5 Ocak Pazar günü Demiurk Sahne’de olacak.
-Komşum III. VLAD
Bir yanda var olma uğraşı veren, her geçen gün daha da yitirilen insanlık; öteki yanda ise acımasız ve kan emici bir tertibin yükselişi.
Sahnede karşı karşıya gelen bu iki güç, izleyiciyi ikilemlerle dolu bir sorgulamanın içine çekerken, hayatta kalmanın bedelini ve insan olmanın manasını tekrar düşünmeye davet ediyor. Komşum III. VLAD oyunu 5 ve 8 Ocak tarihlerinde Fade Stage and Coffe’de olacak.
-Rüya Oyunu
Yanımızda sohbet eden şahısların doğallığında yazdığı diyaloglarının akıl almaz derinliği ve oyun akışlarındaki öngörülemezliği ile Avangart tiyatronun habercisi olan August STRINDBERG’in Hayal Oyunu, Yakın tiyatro tarafından sahneye iki kişilik olarak yine uyarlandı. Uyarlamada, özgün metnin hayallerin her şeyi mümkün kılan yapısı seyircinin hayatına taşınarak, bir manada duşun hayata sızmasına müsaade edilmeye çalışıldı.
İşten yeni atılmış bir bayanın, ilahın kızı ile karşılaştığı bir taksi durağında geçen oyun, ikilinin peş peşe gördüğü hayaller yoluyla “Umut” ve “Karamsarlığın” münazarasına dönüşüyor. Oyun uzunluğu, karşılaştığı bayan aracılığı ile insan ömrüne şahit olan allahın kızı, “insan olmak ne garip şey” diye tanımladığı bizim durumumuzdan, bizi çekip çıkararak makûs duştan uyanmamızı sağlayabilecek mi? Hayal Oyunu, 7 Ocak Salı günü Uzaklık Sahne’de olacak.
İzmir’de bu hafta
-Epic Future (Onlar Gerçekleşti, Bunlar Hakikat)
Epic Future (Destansı / Şiirsel Gelecek) başlıklı bu stant EKREM KAHRAMAN’nın 8-10 yılı kapsayan son devir çalışmalarından 3 farklı biçimde birkaç büyük / küçük boyutlu çalışmasının birlikte sunulduğu bir “ÖN SUNUM” standı… Stant, Türk Tarih Kurumunun kurucu üyelerinden olan ve “Kazanlı Yusuf Akçura” olarak da tanınan Yusuf Akçura’nın ünlü “tarih tezi” Üç Biçimi Siyaset’ten ilhamla kurgulanıyor. Dünyanın önde gelen Fütürist’lerinin Gelecek öngörülerine nazaran dünyamız / insanlık tekrar ve yepisyeni bir tarihi sürece / çağa evriliyor. Bir yandan büyük bir siyasi, ekonomik, toplumsal, insani, ahlaki, kültürel vb. çöküş öngörüleri yükselirken bir yandan da tarih boyunca daima olageldiği üzere bir çeşit çağımızın en değerli çağdaş gelecek imkanlarının liste başına konulmaya çalışılan bilimsel teknolojik buluş olarak Yapay Zeka tartışmalarının yükseltildiği yeni bir çağa hakikat ilerliyoruz.
Bir bakıma hala büyük bir karışıklık /kaos içerisinden geçiyor olduğumuz günümüz dünyasının insani ve toplumsal nizamının de başlangıcı sayılabilecek Sanayi İhtilali ile gelişerek ilerleyen tarihî sürecin Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sonrasında hiç de olağan görünmeyen yeni tip bir dünya savaşları devrinde adım adım ilerlemekteyiz. Rusya – Ukrayna Savaşı, Ortadoğu’da, Suriye’de, Gazze’de, Lübnan’da vd. füzelerle, dronlarla, suikastlar, bölünmeler, siyasi alt üst oluşlar, iktidar değişiklikleri vb. yeni savaş taktikleri ve araçlarla sürdürülen büyük katliamlar salt insanlıktan, toplumdan, sanattan, bilimden, kültürden uzak sanat alanların da yaşanan dönüşümlerden kopuk şeyler olarak algılanabilir mi? Epic Future standı 31 Ocak tarihine kadar sanatseverlerin ziyaretine açık olacak.
-Dağdan Tabiattan / Ertuğrul Tugay
Otuz yılı aşkın müddettir fotoğraf çekmeye devam eden sanatçı, çektiği fotoğraflarla “Dağdan Doğadan” ismiyle birinci şahsî standını açıyor.
-Can Okyay ‘Etki’ El Üretimi Mücevher Sergisi
Can Okyay ‘Etki’ El İmali Mücevher Standı Urladam’da.
Bir hurda bakır modülünü saatlerce şekillendirirken, ortaya çıkan figürde kendini bulmanın büyüsü… Unsura dokunan ruh, bağ kurduğu her an iz bırakır. Zira bağ yoksa, tesir de yoktur.
Hayat, derin izler bırakmak için var. Pekala siz, hangi bağları keşfetmek istiyorsunuz?
-Cambazın Cenazesi
Küçük bir taşra kasabasında yaşayan insanların kurduğu optimist hayaller çok daha berbat bir durumun habercisidir. Rasim İsmet nam-ı öbür Cambaz Rasim bir gece birdenbire ölür. Gerisinde onu seven koca bir aile ve verimli, koca bir arazi bırakır. Cambaz Rasim’in tek bir isteği vardır vefatının akabinde. O da kendi konutunun bahçesine gömülmek. Fakat kendi konutu artık onun değildir. Dozerler yıkım için yaklaştığında iki küçük torunu duyar Cambaz Rasim’in yürek sızısını.
Bir kentsel dönüşüm kıssasını komik biçimde işler Cambazın Cenazesi. Mevt de bir dünya işi. Cambaz’dan kaldı geriye bir abdest bezleri bir de seccadesi. Onun artık ne meskeni vardır ne de canı… Cambazın Cenazesi oyunu bu hafta 4 ve 10 Ocak tarihlerinde Tiyatro Kök35’te olacak.
-Kriminal Stüdyo – Eski Vakit Cinayetleri
Karacaahmet Mezarlığı Cinayetleri Kriminal Stüdyoda! Tarihin tozlu raflarından indirilen eski cinayet olayları artık dedektiflerimizin elinde tekrar inceleniyor. Birinci evrakta kurbanlar mezara canlı diri gömülüyor ya da başları taşla ezilerek öldürülüyor. Bu korkutucu hadiseleri açığa çıkarmak ve yıllardır katilinin bulunması için ortamızda dolaşan hayaletleri huzura erdirmek için sana gereksinimimiz var. Merak etme sorgu kayıtlarını ve tüm kanıtları seninle paylaşacağız. Gizemleri çözmek ve sırları açığa çıkarmak için çabucak biletini al! Kriminal Stüdyo – Eski Vakit Cinayetleri oyunu 4 Ocak Cumartesi günü “Sekizde Sahne”de olacak.
-Dersaadet Yokuşu
Geleneksel tiyatronun anlatım ve biçim özelliklerinin kullanıldığı oyun, üç kantocu bayanın paylaştığı zorlukları ve sınanmaları şarkılı-kantolu bir atmosferde anlatıyor. Bu üç bayan bir gece şov sonrası tiyatroda kalmaya karar verirler. Aşkları, yaşları, sahneye çıkma tutkuları, yalnızlıklarından ve umutlarından dem vurarak geçirdikleri geceyi bizi sarmalayan ve sarsan sürpriz bir sonla nihayete erdirirler. Müzikler ve müziklerin canlı performans ile sergileneceği Dersaadet Yokuşu oyunu 8-9 Ocak tarihlerinde “Sekizde Sahne”de olacak.